Wynagrodzenie minimalne – czym jest?
Wynagrodzenie minimalne to ustalona przepisami prawa najniższa kwota, jaką pracodawca zobowiązany jest wypłacić pracownikowi świadczącemu pracę na podstawie umowy o pracę. Wynagrodzenie minimalne jest podstawową gwarancją ochrony pracownika przed wyzyskiem ze strony pracodawcy. Aczkolwiek patrząc z drugiej jednak strony stanowi przeszkodę w zwalczaniu bezrobocia.
Dodać należy, że wynagrodzenie minimalne to także ważny wskaźnik, decydujący nie tylko o zarobkach najniżej uposażonych pracowników, ale również między innymi o kwocie wolnej od zajęć, wysokości niektórych dodatków czy zaliczek oraz oczywiście minimalnej stawki godzinowej.
Wynagrodzenie minimalne inne każdego roku
W chwili obecnej wynagrodzenie minimalne na rok następny jest uzgadniane w ramach tzw. Komisji Trójstronnej do dnia 15 lipca każdego roku. Prezes Rady Ministrów obwieszcza je do 15 września bieżącego roku w Monitorze Polskim. Tak więc można zapoznać się z jego wysokością przed wejściem zmian w życie.
W jaki sposób ustalane jest minimalne wynagrodzenie?
Wynagrodzenie minimalne miesięczne wynagrodzenie w ramach umowy o pracę, ustala się na podstawie różnych czynników. Mają na nie wpływ składki, jakie przysługują pracownikowi oraz różne świadczenia wynikające ze stosunku pracy. Minimalne miesięczne wynagrodzenie ustala się zatem na podstawie takich wynagrodzeń osobowych, jak:
- wynagrodzenie zasadnicze (pensja ustalona przez umowę o pracę),
- wynagrodzenie za dyżury,
- dodatki za szczególne kwalifikacje lub warunki pracy,,
- wynagrodzenie za czas nieświadczenia pracy (urlopowe, chorobowe, przestojowe, urlop dla poratowania zdrowia i inne),
- premie i nagrody regulaminowe i uznaniowe,
- odszkodowanie za skrócenie okresu wypowiedzenia i dodatki wyrównawcze.
Wysokość płacy minimalnej w 2023 roku
15 września 2022 roku w Dzienniku Ustaw oficjalnie pojawiło się Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia oraz minimalnej stawki godzinowej. Oznacza to, że wraz z dniem 1 stycznia 2023:
- Wynagrodzenie minimalne wynosi 3.490 złotych brutto.
Jest to wzrost o niemal 16% w stosunku do poprzedniej, minimalnej stawki krajowej, wynoszącej 3.010 złotych. Warto jednak podkreślić, że nie jest to kwota, którą pracownik otrzyma „na rękę”. Kwota netto to 2.709,48 i jest to wzrost o 346 złotych netto (480 zł brutto).
- Minimalna stawka godzinowa dla określonych umów cywilnoprawnych to 22,80 zł.
To również wzrost o około 16% — 3,10 złotych netto za godzinę, w porównaniu do obowiązującej w 2022 roku stawki 19,70.
Kolejna podwyżka płacy minimalnej jeszcze w tym roku
Warto zaznaczyć, że kolejna podwyżka płacy minimalnej nastąpić ma jeszcze w tym roku, czyli 1 lipca bieżącego roku. Wtedy to wyniesie ona już 3600 zł. Oznacza to wzrost o 590 zł i 19,6 proc. w stosunku do minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w roku ubiegłym.
Od 1 lipca br. minimalna stawka godzinowa wzrośnie natomiast do 23,50 zł. To o 3,80 zł więcej niż w roku poprzednim. W 2015 roku minimalna stawka godzinowa w ogóle nie obowiązywała.
Wzrost należności pracowniczych wraz ze wzrostem płacy minimalnej
Warto tutaj wspomnieć, iż wraz ze wzrostem płacy minimalnej, wzrastają również należności pracownicze, które są od niej uzależnione. Zaliczyć można do nich między innymi:
- wynagrodzenie za czas przestoju w pracy, za który to winę ponosi pracodawca — w skali miesiąca nie jest to już 3.010 złotych brutto, a 3.450 zł (od lipca 3.600 zł) — zgodnie z obowiązującą najniższą, krajową stawką.
- odszkodowanie za stosowanie mobbingu — tu również pracownikowi przysługuje prawo do uzyskania kwoty równej najniższej krajowej, a więc kwoty wyższej, niż w 2022 roku,
- odszkodowanie za naruszenie zasad równego traktowania — sytuacja jak wyżej, w przypadku odszkodowania z tytułu stosowania mobbingu,
- dodatek za pracę w porze nocnej (w wysokości 20%) podstawą obliczenia dodatku nie może być kwota niższa niż minimalne wynagrodzenie, zatem od stycznia jest to 3.490 zł, a od 1 lipca 2023 roku — 3.600 zł,
- wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy ze względu na rozkład czasu pracy — dotyczy to pracowników, którzy są wynagradzani inaczej niż stawką miesięczną czy godzinową.
| Zaznaczyć warto, iż w 2023 roku wraz ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia zastosowanie mają wyższe kwoty wolne od potrąceń. |
Źródła:
1. https://www.pit.pl/wynagrodzenie-minimalne/ (dostęp z dnia 02.02.2023).
2. https://www.gov.pl/web/rodzina/od-1-stycznia-2023-r-placa-minimalna-w-gore (dostęp z dnia 02.02.2023).
3. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 września 2022 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2022 r. (Dz.U. 2022 poz. 1952)
4. https://kadry.infor.pl/kadry/wynagrodzenia/wynagrodzenie-minimalne/5640849,placa-minimalna-2023.html (dostęp z dnia 07.02.2023).
5. https://www.prawo.pl/kadry/minimalne-wynagrodzenie-za-prace-i-minimalna-stawka-godzinowa,519026.html (dostęp dnia 07.02.2023)
6. Ustawa z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2002r., Nr 200, poz. 1679): Art. 6. 1. Wysokość wynagrodzenia pracownika zatrudnionego w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy nie może być niższa od wysokości minimalnego wynagrodzenia ustalonego w trybie art. 2 i art. 4.
7. https://www.gov.pl/web/rodzina/placa-minimalna-w-2023-r-wyzsza-niz-wczesniej-proponowano-rzad-przyjal-rozporzadzenie (dostęp z dnia 08.02.2023).
8. https://praca.gazetaprawna.pl/artykuly/8622183,wynagrodzenie-minimalne-2023-stawki-ile-wynosi.html (dostęp z dnia 08.02.2023).
