Fundusz Pracy (FP) i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP) są funduszami celowymi, które zostały powołane przez Ministerstwo Finansów w celu zapobiegania, łagodzenia skutków bezrobocia oraz zapewnienia bezpieczeństwa pracowników.
Kto opłaca FP i FGŚP, a kto podlega zwolnieniu? Kiedy należy dokonać opłat i gdzie? Ile trzeba zapłacić? Wszystkiego dowiesz się w naszym poradniku.
Fundusz Pracy – co to właściwie jest?
Fundusz Pracy (FP) jest funduszem państwowym, który został powołany ustawą Ministerstwa Finansów i obowiązuje od 1 stycznia 1990 roku. Zasady opłacania składek zostały uregulowane wiele lat później w ustawie z 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Celem Funduszu Pracy jest łagodzenie skutków bezrobocia i promocja zatrudnienia, co oznacza, że środki z funduszu trafiają głównie do puli urzędów pracy i są rozdysponowane na:
- zasiłki dla bezrobotnych;
- programy aktywizacyjne do zapobiegania bezrobociu;
- stypendia naukowe dla uczniów;
- różne dodatki aktywizacyjne;
- koszty działań klubów pracy i związków;
- wszelkiego rodzaju dofinansowania, w tym dofinansowania kursów i działalności gospodarczej;
- promocję zatrudnienia.
Kto musi, a kto nie musi płacić składek na Fundusz Pracy?
Opłacanie składek na Fundusz Pracy jest obowiązkiem, który wynika z ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Należną kwotę za siebie i swoich pracowników oblicza pracodawca. Zobowiązane do zapłaty są również osoby, które prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą.
Składkę opłaca się za pracujące kobiety poniżej 55 roku życia i pracujących mężczyzn do 60 roku życia. Obowiązek przestaje jednak obowiązywać w przypadku osób, które:
- zarabiają poniżej minimalnego wynagrodzenia;
- korzystają z preferencyjnego (czyli obniżonego) ZUS-u w przypadku nowych przedsiębiorców;
- przekroczyli wiek, który ustawowo zobowiązuje do opłacanie składek na FP (w tym przypadku zwolnienie obowiązuje od kolejnego miesiąca, kiedy pracownik ukończył 55 lat w przypadku kobiet i 60 lat w przypadku mężczyzn);
- wracają z urlopu macierzyńskiego (pracodawca jest zwolniony z opłacania składek przez kolejne 36 miesięcy od dnia powrotu pracownika do pracy);
- są skierowane do pracy przez urząd pracy i nie ukończyły 30 lat lub przekroczyły 50 lat (pracodawca jest zwolniony z opłacania składek przez 12 miesięcy od dnia zatrudnienia).
Ile wynoszą składki na Fundusz Pracy i kiedy się je opłaca?
Obowiązek opłacania składki powstaje, kiedy wynagrodzenie brutto pracownika w danym miesiącu przekroczy kwotę ustawowego wynagrodzenia minimalnego – w 2018 roku jest to 2 100 zł, a 2019 roku będzie to 2 250 zł. Oznacza to, że jeśli zarabiasz mniej, pracodawca nie musi odprowadzać tych składek.
W przypadku przekroczenia minimalnego wynagrodzenia brutto, składka na Fundusz Pracy jest obliczana na podstawie wymiaru składek za okres trwania obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnych i rentowych. Aktualnie jest to 2,45% od tej kwoty. W przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą, jej wysokość w 2018 roku wynosi minimum 65,31 zł.
Składki na FP do ZUS odprowadza pracodawca wraz ze złożeniem do urzędu deklaracji ZUS DRA w terminie do 10. dnia każdego następnego miesiąca w przypadku osób fizycznych, które nie zatrudniają pracowników i do 15. dnia następnego miesiąca w przypadku zatrudniania pracowników.
Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP)
Obok Funduszu Pracy funkcjonuje jeszcze Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP), który został utworzony w 1994 roku. Jego celem jest zabezpieczenie pracowników w przypadku, kiedy ich pracodawca straciłby zdolność finansową i przestał regulować zobowiązania. Oznacza to, że z funduszu mogą być opłacane zaległe wynagrodzenia, nadgodziny, wynagrodzenia za urlopy oraz odprawy, wynikające z zerwania umowy o pracę (z winy pracodawcy).
Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych funkcjonuje na podobnych zasadach co Fundusz Pracy. Aktualnie składka na FGŚP wynosi 0,1% podstawy wymiaru składki za okres trwania obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnych i rentowych i jest opłacana przez pracodawców tylko za zatrudnionych pracowników.
